ISO 22000 กับ FSSC 22000 และ GHP , HACCP เป็นมาตรฐานและระบบที่เกี่ยวข้องกับการจัดการความปลอดภัยด้านอาหารต่างกันอย่างไร?
ISO 22000 คือ ระบบการจัดการด้านความปลอดภัยอาหาร (Food Safety Management System) เป็นระบบที่กล่าวถึงการบริหารจัดการด้านความปลอดภัยอาหารในองค์กร โดยมีการบริหารจัดการเชิงกระบวนการตามหลักการ PDCA (Plan-Do-Check Action) ครอบคลุมการจัดการสภาพแวดล้อมให้ถูกสุขลักษณะ ตามโปรแกรมพื้นฐาน (เช่น ผู้ผลิตอาหาร ก็ใช้ GMP GHP เป็นต้น) และควบคุมกระบวนการผลิตอาหารให้ปลอดภัยจากอันตรายในอาหารตามหลักการของ HACCP และการบริหารจัดการต่างๆ เช่น การประเมินความเสี่ยงและโอกาส การบริหารวัตถุประสงค์(เช่น KPI ) การจัดการสภาวะฉุกเฉิน การทวนสอบ การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เป็นต้น
FSSC 22000 คือ ระบบมาตรฐานการรับรองด้านความปลอดภัยอาหาร (Food Safety System Certification) เป็นมาตรฐานระบบการจัดการความปลอดภัยอาหารที่ผสมผสานระบบ ISO 22000, ISO/TS 22002-1และข้อกำหนดเพิ่มเติมจาก GFSI (Global Food Safety Initiative) ครอบคลุมทั้งห่วงโซ่อาหาร ตั้งแต่การผลิตวัตถุดิบ การแปรรูป การขนส่ง จนถึงการจำหน่าย เป็นมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล และครอบคลุมการจัดการการปนเปื้อนอันตรายที่มาในรูปแบบของการจงใจหรือเจตนา คือ การป้องกันการประสงค์ร้ายผ่านอาหาร (Food defence) และการป้องการปลอมอาหาร (Food fraud prevention) และรวมถึงเพิ่มการควบคุมด้านคุณภาพการผลิตอาหารเพื่อให้สินค้าเป็นตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด
FSSC 22000 version 6.0 มีข้อกำหนด ประกอบด้วย
1. General (ข้อกำหนดทั่วไป)
2. Scheme changes and interpretation (การเปลี่ยนแปลงและตีความ)
3. ISO 22000:2018
4. โปรแกรมพื้นฐาน (PRPs) เช่น ISO/TS 22002-1:2009
5. FSSC 22000 Additional requirements (ข้อกำหนดเพิ่มเติม) (18 ข้อกำหนด)
GHP (Good Hygiene Practices) เป็นหลักเกณฑ์ด้านสุขลักษณะที่ดีสำหรับการผลิตอาหาร หลักการทำความสะอาดและรักษาสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหาร ครอบคลุมเรื่องความสะอาดของพื้นที่ผลิต อุปกรณ์ เครื่องมือ พนักงาน รวมถึงการฝึกอบรมพนักงาน ครอบคลุมการจัดการด้านสุขลักษณะ การฝึกอบรม บุคลากร สิ่งแวดล้อมในการผลิต เป็นพื้นฐานสำคัญก่อนจะมีระบบอื่น สำหรับระบบ HACCP และ FSSC 22000
HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) เป็นระบบที่ช่วยระบุอันตรายและจุดวิกฤติที่ต้องควบคุมที่เป็นอันตรายในอาหารและในกระบวนการผลิตอาหาร มุ่งเน้นการป้องกันอันตรายก่อนที่จะเกิดขึ้น แล้วกำหนดวิธีควบคุมและป้องกันจุดเสี่ยงเหล่านั้น เช่น การควบคุมอุณหภูมิ เวลาในการปรุงเป็นส่วนหนึ่งของ FSSC 22000 แต่ HACCP เพียงอย่างเดียวอาจไม่ครอบคลุมเท่า FSSC 22000