ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนโรงงานสินค้าพืชไปต่างประเทศ

การขึ้นทะเบียนโรงงานสินค้าพืช (เช่น ผัก ผลไม้ แปรรูปพืช) เพื่อ ส่งออกไปต่างประเทศ ต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่ประเทศคู่ค้ากำหนด โดยทั่วไปอ้างอิงตามกฎหมายและข้อกำหนดของ กรมวิชาการเกษตร (DOA) กระทรวงเกษตรฯ ประเทศไทย ขั้นตอนหลัก ๆ มีดังนี้

📝 ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนโรงงานสินค้าพืชส่งออก

1. ตรวจสอบข้อกำหนดประเทศคู่ค้า แต่ละประเทศ เช่น จีน สหรัฐฯ ญี่ปุ่น สหภาพยุโรป มีข้อกำหนดที่แตกต่างกัน เช่น จีนต้องขึ้นทะเบียนโรงงานและโรงคัดบรรจุในระบบ CNCA หรือ CIFER

2. ยื่นคำขอขึ้นทะเบียน

   • ติดต่อ สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขต (สวพ.) หรือด่านตรวจพืช ในพื้นที่

   • ยื่นเอกสาร เช่น

     • แบบคำขอขึ้นทะเบียน

     • หนังสือรับรองการจดทะเบียนบริษัท/โรงงาน

     • แผนผังโรงงาน/ผังการผลิต

     • รายการสินค้าที่ต้องการส่งออก

3. ตรวจประเมินสถานประกอบการ (Audit/Inspection)

• เจ้าหน้าที่กรมวิชาการเกษตรจะเข้าตรวจสอบโรงงาน/โรงคัดบรรจุ

• ประเมินระบบสุขลักษณะการผลิต (GMP, HACCP, FSMS)

• ตรวจสิ่งแวดล้อม ความสะอาด การควบคุมศัตรูพืช และการบันทึกย้อนกลับ

1. การปรับปรุงแก้ไข (ถ้ามี)

   • หากพบข้อบกพร่อง โรงงานต้องดำเนินการแก้ไข และรายงานผลต่อกรมวิชาการเกษตร

2. การอนุมัติและขึ้นทะเบียน

   • เมื่อผ่านการตรวจประเมิน กรมวิชาการเกษตรจะเสนอชื่อโรงงานต่อหน่วยงานประเทศผู้นำเข้า

   • หากประเทศคู่ค้าอนุมัติ จะขึ้นทะเบียนชื่อโรงงานใน “รายชื่อผู้ส่งออกที่ได้รับอนุญาต”

3. การต่ออายุ/การตรวจติดตาม

   • โรงงานต้องรักษามาตรฐานอย่างต่อเนื่อง

   • บางประเทศกำหนดให้ตรวจติดตามทุกปีหรือตามรอบเวลา

📌 หมายเหตุสำคัญ

• ประเทศจีน : ต้องขึ้นทะเบียนโรงงานในระบบ CIFER และให้กรมวิชาการเกษตรยืนยัน

• สหภาพยุโรป (EU) : เน้นเรื่องมาตรฐานสุขลักษณะ การใช้สารเคมี และระบบ Traceability

• สหรัฐอเมริกา (USA) : ต้องขึ้นทะเบียนกับ US FDA (Food Facility Registration)

• ญี่ปุ่น : ต้องตรวจสอบมาตรฐานสารตกค้าง และอาจมีการสุ่มตรวจเข้มงวด

ประเภทสินค้าพืชควบคุมเฉพาะ (พืชควบคุมเฉพาะ)

กรมวิชาการเกษตรกำหนด พืชควบคุมเฉพาะ สำหรับการส่งออกไปยังประเทศต่าง ๆ หลายประเทศ เช่น EU, ญี่ปุ่น, นอร์เวย์ ฯลฯ โดยมีการจัดกลุ่มและหมายเลขแต่ละชนิด ตัวอย่างที่พบ ได้แก่ กรมการปกครอง

1. กลุ่มหมายเลข 1 – 15 เช่น ทุเรียน, ลำไย, ลิ้นจี่, มังคุด, ส้มโอ, มะม่วง, ขิง, หน่อไม้ฝรั่ง, กวางตุ้ง, กระเจี๊ยบเขียว, ถั่วฝักยาว, ผักชีไทย, มะเขือ 
2. กลุ่มหมายเลข 16 – 33 เช่น  พืชที่ต้องทดสอบเชื้อจุลินทรีย์ตามเกณฑ์ก่อนออกใบรับรองสุขอนามัย 
3. หมายเลข 34 เช่น กรณีพืชควบคุมเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับพืชตัดต่อพันธุกรรม (GMO) 
4. หมวดต่อเนื่องสำหรับประเทศญี่ปุ่น เช่น มีพืชควบคุมเฉพาะเยอะขึ้น (นับถึงหมายเลข 37) โดยในกลุ่ม 35-37 เกี่ยวข้องกับการทดสอบอะฟลาทอกซิน

​ ​ ​ ​ ​

สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากกรมวิชาการเกษตร เอกสาร การจดทะเบียนผู้ส่งออกและกฏ ระเบียน และเงื่อนไขการส่งออกสินค้าเกษตรออกนอกราชอาณาจักร