Food safety, Food defense และ Food fraud ต่างกันอย่างไร?
📌Food safety คือ ความปลอดภัยด้านอาหาร
เป็นการป้องกันอันตรายไม่ให้ปนเปื้อนสู่อาหารที่มาในรูปแบบของการไม่เจตนาโดยเราสามารถนำระบบจัดการด้านสุขลักษณะและความความปลอดภัยอาหารมาใช้ควบคุมตามความเสี่ยง เช่น ระบบ GMP GHP HACCP เป็นต้น และใช้หลักวิทยาศาสตร์เป็นพื้นฐาน
ยกตัวอย่างสิ่งที่พบส่วนใหญ่ เกี่ยวกับ Food safety เช่น พบเส้นผมปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์ เนื่องจากพนักงานสวมหมวกไม่มิดชิด, การพบเชื้อก่อโรคในผลิตภัณฑ์ เนื่องจากกระบวนการฆ่าเชื้อไม่สมบูรณ์, การปนเปื้อนของเชื้อ Listeriosis ในเนยแข็งบางยี่ห้อในสหรัฐอเมริกาในปี 2021 ส่งผลให้มีผู้เจ็บป่วยจำนวนมากและถึงแก่ชีวิตบางราย จนต้องเรียกคืนผลิตภัณฑ์ดังกล่าว เป็นต้น
📌Food defense คือ การปกป้องอาหารจากการประสงค์ร้าย
เป็นการป้องกันอันตรายไม่ให้ปนเปื้อนสู่อาหารเหมือนกันกับ Food safety แต่ต่างกันที่ อันตรายมาในรูปแบบของการเจตนาหรือการประสงค์ร้าย
โดยมีแรงจูงใจด้านพฤติกรรมส่วนบุคคล ( เช่น การโกรธแค้น การไม่พึงพอใจ ต้องการกลั่นแกล้ง เป็นต้น) หรือแรงจูงใจด้านอุดมการณ์ (เช่น ต้องการก่อการร้าย) เป็นเรื่องสำคัญที่ควรให้ความใส่ใจ เพื่อป้องกันการปนเปื้อนที่เกิดจากการกระทำโดยเจตนา ซึ่งอาจเกิดจากการก่อการร้าย หรือบุคคลที่มีเจตนาร้ายในการทำลายระบบอาหาร ตัวอย่างกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับ Food Defense ตัวอย่าง case เกี่ยวกับ Food defense เช่น แนวคิดเกี่ยวกับ Food Defense เช่น
- การพบสารพิษในผลิตภัณฑ์อาหาร: เช่น กรณีการตรวจพบสารพาราควอต ซึ่งเป็นสารพิษในขนมพายแบรนด์ดังในสหรัฐอเมริกา ในปี 2003 ซึ่งเป็นการกระทำโดยมีเจตนา
- การแทรกแซงระบบการผลิตอาหาร: เช่น กรณีการพบเศษแก้วหรือวัตถุแปลกปลอมในผลิตภัณฑ์อาหารบางชนิด ซึ่งอาจเกิดจากการกระทำโดยเจตนาของพนักงานหรือบุคคลภายนอก
- การคุกคามด้านความปลอดภัยอาหาร: เช่น กรณีการได้รับจดหมายข่มขู่หรือการคุกคามที่จะทำให้เกิดการปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์อาหาร ซึ่งอาจเป็นเรื่องจริงหรือเพียงการข่มขู่ก็ตาม
- การโจมตีระบบสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับอาหาร: เช่น การเจาะระบบข้อมูลของโรงงานผลิตอาหาร หรือการโจมตีระบบติดตามสินค้า ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาด้านความปลอดภัยอาหาร
- การปนเปื้อนจากพนักงานหรือบุคคลภายนอก: เช่น การพบวัตถุแปลกปลอมหรือสารเคมีในผลิตภัณฑ์อาหาร ซึ่งอาจเกิดจากการกระทำของพนักงานหรือบุคคลภายนอกที่มีเจตนาร้าย
📌Food fraud คือ การปลอมอาหาร ส่วน
📌Food fraud prevention คือ การป้องกันอาหารปลอม
เป็นการป้องกันอันตรายไม่ให้ปนเปื้อนสู่อาหารและอันตรายมาในรูปแบบของการเจตนา เหมือนกันกับ Food defense แต่ต่างกันที่แรงจูงใจ
Food fraud หรือการปลอมปนอาหารเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในอุตสาหกรรมอาหาร ซึ่งอาจเกิดจากเจตนาหลอกลวงเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ตัวอย่างกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับ food fraud
ตัวอย่าง case เกี่ยวกับ Food fraud เช่น
- การปลอมปนสารที่ไม่ใช่ส่วนประกอบจริงในอาหาร เช่น การใส่น้ำมันจากพืชอื่นลงในน้ำมันมะกอก หรือการใส่น้ำตาลทรายลงในน้ำผึ้ง
- การปลอมแปลงแหล่งที่มาหรือแหล่งกำเนิดของวัตถุดิบ เช่น อ้างว่าเนื้อวัวมาจากประเทศอื่น แต่แท้จริงแล้วมาจากแหล่งที่มีคุณภาพต่ำกว่า
- การละเว้นหรือปลอมแปลงฉลากโภชนาการ เช่น ไม่ระบุสารปนเปื้อนบางอย่าง หรือระบุปริมาณคาร์โบไฮเดรตต่ำกว่าความเป็นจริง
- การขายอาหารหมดอายุหรือคุณภาพต่ำในราคาสูง เช่น จำหน่ายเนื้อสัตว์เสียหรือใกล้หมดอายุในราคาสดใหม่
- การลอกเลียนแบบผลิตภัณฑ์อาหารยี่ห้อดัง เช่น ทำขนมปังเลียนแบบยี่ห้อชั้นนำ แต่ใช้วัตถุดิบคุณภาพต่ำกว่ามาก
- การใช้สารปรุงแต่งที่ผิดกฎหมายหรืออันตรายในอาหาร เช่น การใช้สารเมลามีนเพื่อให้ได้สีน้ำตาลในขนมปังขิง
- การอ้างคุณประโยชน์เกินจริงของผลิตภัณฑ์อาหาร เช่น อ้างว่าอาหารเสริมบางชนิดสามารถรักษาโรคได้ โดยไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์สนับสนุน
อันตรายที่จะปนเปื้อนในอาหารมาได้ทุกทิศทุกทาง บางอย่างคาดการณ์ได้ว่าจะมาทางไหนบางอย่างคาดการณ์ไม่ได้ว่าจะมาทางใด? มาเมื่อไหร่ ? แต่ทุกอันตรายไม่ว่าจะมาทางไหน ผู้ผลิตอาหารก็สามารถป้องกันได้ หากมีการประเมินความเสี่ยง พร้อมกับวางมาตรการในการจัดการลดความเสี่ยง และนำไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเรามีพูดถึงเรื่องนี้กันมาแล้ว
Food defense
https://www.intcertificate.com/blog/food-6/food-defense-133
Food fraud
https://www.intcertificate.com/blog/food-6/food-fraud-160
Food safety
https://www.intcertificate.com/blog/food-6/antraayain-aahaar-154
https://www.intcertificate.com/blog/haccp-10/food-safety-culture-186
