Food waste (ขยะอาหาร)

​ ​Food waste (ขยะอาหาร) หมายถึง อาหารเหลือทิ้งในตอนปลายของห่วงโซ่อาหาร (Food Chain) จากทั้งในส่วนของผู้ค้าปลีกและผู้บริโภค เช่น เศษอาหารที่รับประทานไม่หมด อาหารกระป๋องที่หมดอายุ เศษผักผลไม้ตกแต่งจาน รวมไปถึงอาหารเน่าเสีย และหมดอายุจากการบริหารจัดการที่ไม่เหมาะสมของร้านอาหาร ภัตตาคาร และร้านสะดวกซื้อต่าง ๆ

รูปแบบการเกิด Food Waste ในแต่ละภาคส่วน:

1. ร้านค้าปลีก/ซูเปอร์มาร์เก็ต เช่น  สินค้าที่แสดงวันที่ "ควรบริโภคก่อน" หรือ "หมดอายุ"  หรือ ผักและผลไม้ที่ช้ำหรือเน่าเสีย ผลิตภัณฑ์ที่บรรจุภัณฑ์เสียหาย สินค้าตามฤดูกาลที่ขายไม่หมด อาหารแช่แข็งที่ละลายเนื่องจากไฟฟ้าดับ

2. ร้านอาหาร/ภัตตาคาร เช่น  วัตถุดิบที่เตรียมไว้มากเกินไป อาหารที่ปรุงแล้วไม่ได้เสิร์ฟ เศษอาหารจากการเตรียมและปรุง อาหารที่ลูกค้ารับประทานไม่หมด บุฟเฟต์ที่เหลือจากการจัดเลี้ยง

3. ครัวเรือน/ผู้บริโภค เช่น อาหารที่ซื้อมาแล้วลืมในตู้เย็น การซื้อของลดราคาในปริมาณมากเกินไป อาหารที่ปรุงมากเกินความต้องการ การเก็บรักษาไม่ถูกวิธีทำให้เน่าเสีย การไม่เข้าใจฉลากวันหมดอายุ

ผลกระทบในด้าน Food Waste

 1. ด้านเศรษฐกิจ เช่น สูญเสียงบประมาณในการซื้อ รวมถึงค่าใช้จ่ายในการกำจัดขยะ ต้นทุนการขนส่งที่สูญเปล่าหรืออาจการสูญเสียโอกาสทางธุรกิจหรือผลกระทบต่อเศรษฐกิจครัวเรือน

2. ด้านสังคม เช่น ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงอาหาร ปัญหาความมั่นคงทางอาหาร ผลกระทบต่อชุมชนรอบข้าง การสูญเสียทรัพยากรรวมถึงค่านิยมการบริโภคที่ไม่ยั่งยืน

3. ด้านสิ่งแวดล้อม เช่น  การปล่อยก๊าซมีเทนจากขยะอาหาร มลพิษทางน้ำจากขยะ การใช้พื้นที่ฝังกลบอย่างสิ้นเปลืองและมีผลกระทบต่อระบบนิเวศและการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ

แนวทางการแก้ไขเชิงลึก:

1. การป้องกัน เช่น การวางแผนการซื้อและการผลิต การพัฒนาระบบการจัดเก็บ การฝึกอบรมพนักงานหรือการให้ความรู้ผู้บริโภคและการพัฒนาเทคโนโลยีการถนอมอาหาร

2. การนำกลับมาใช้ประโยชน์ เช่น  การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ การทำปุ๋ยหมักชีวภาพหรือการผลิตก๊าซชีวภาพสามารถทำการสกัดสารมูลค่าสูงหรือการนำไปเลี้ยงสัตว์

3. การจัดการอย่างยั่งยืน เช่น  การพัฒนาระบบบริจาคอาหารมีการสร้างเครือข่ายการจัดการหรือการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล การวิจัยและพัฒนานวัตกรรม การสร้างความร่วมมือระหว่างภาคส่วน

มาตรการสนับสนุน:

​- นโยบายภาครัฐ เช่น การออกกฎหมายควบคุม การให้แรงจูงใจทางภาษี การสนับสนุนการวิจัย การรณรงค์สร้างความตระหนัก การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน

​- ภาคธุรกิจ เช่น การพัฒนาระบบการจัดการ การลงทุนในเทคโนโลยี การฝึกอบรมบุคลากร การสร้างความร่วมมือในห่วงโซ่อุปทาน การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน

​- ภาคประชาสังคม เช่น  การรณรงค์ให้ความรู้ การสร้างเครือข่ายชุมชน การจัดกิจกรรมลดขยะอาหาร การติดตามและประเมินผล การแลกเปลี่ยนแนวปฏิบัติที่ดี