Food Loss หรือการสูญเสียอาหาร:
Food Loss (การสูญเสียอาหาร) หมายถึง การสูญเสียของอาหารที่เกิดขึ้นตลอดห่วงโซ่อุปทานอาหาร ตั้งแต่ขั้นตอนการเพาะปลูก การเก็บเกี่ยวผลผลิตทางการเกษตร การแปรรูป การเก็บรักษา การขนส่ง จนถึงก่อนถึงมือผู้บริโภค โดยสามารถแบ่งประเภทของการสูญเสียได้ดังนี้:
1. การสูญเสียในขั้นตอนการผลิต เช่น การเก็บเกี่ยวที่ไม่เหมาะสม ความเสียหายจากแมลงและโรคพืช การคัดแยกผลผลิตที่ไม่ได้มาตรฐาน
2. การสูญเสียในการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว เช่น การเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม การบรรจุหีบห่อที่ไม่ได้มาตรฐาน ความเสียหายระหว่างการขนส่ง
3. การสูญเสียในกระบวนการแปรรูป เช่น การตัดแต่งวัตถุดิบ ความผิดพลาดในกระบวนการผลิต การควบคุมคุณภาพที่ไม่ได้มาตรฐาน
4. การสูญเสียในระบบการกระจายสินค้า เช่น การเน่าเสียระหว่างการขนส่ง การจัดการสินค้าคงคลังที่ไม่มีประสิทธิภาพ ความเสียหายในระหว่างการจัดเก็บ
ผลกระทบของ Food Loss:
1. ด้านเศรษฐกิจ เช่น สูญเสียมูลค่าทางเศรษฐกิจ เพิ่มต้นทุนการผลิต ลดรายได้ของเกษตรกรและผู้ประกอบการ
2. ด้านสิ่งแวดล้อม เช่น สูญเสียทรัพยากรที่ใช้ในการผลิต เพิ่มปริมาณขยะอาหาร ส่งผลต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
3. ด้านความมั่นคงทางอาหาร เช่น ลดปริมาณอาหารที่มีให้ผู้บริโภค ส่งผลต่อราคาอาหาร กระทบต่อการเข้าถึงอาหารของประชาชน
แนวทางการลด Food Loss:
พัฒนาเทคโนโลยีการผลิตและการจัดเก็บ หรือปรับปรุงระบบการขนส่งและโลจิสติกส์ ส่งเสริมการใช้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมแล้วของละผลิตภัณฑ์มีการพัฒนาระบบการจัดการห่วงโซ่ความเย็นและให้ความรู้แก่เกษตรกรและผู้ประกอบการอย่างสม่ำเสมอ
การสูญเสียอาหาร (Food Loss) พบบ่อยในหลายด้าน โดยเฉพาะด้านใดบ้าง
1. ด้านการเกษตร (พบมากที่สุด) เช่น การเก็บเกี่ยวที่ไม่ถูกเวลา ผลผลิตเสียหายจากโรคและแมลง การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวไม่เหมาะสม ผลผลิตไม่ได้มาตรฐานตามที่ตลาดต้องการ
2. ด้านการขนส่ง เช่น การบรรจุหีบห่อไม่เหมาะสม การกระแทกระหว่างขนส่ง การควบคุมอุณหภูมิไม่เหมาะสม ระยะเวลาขนส่งนานเกินไป
3. ด้านการจัดเก็บ เช่น สภาพการจัดเก็บไม่เหมาะสม การควบคุมอุณหภูมิไม่ได้มาตรฐาน การจัดการสินค้าคงคลังไม่มีประสิทธิภาพ
4. ด้านการแปรรูป เช่น การคัดเลือกวัตถุดิบไม่ได้มาตรฐาน กระบวนการผลิตไม่มีประสิทธิภาพ เครื่องจักรและอุปกรณ์ไม่ทันสมัย
5. ด้านการค้าปลีก เช่น การจัดการสต็อกไม่มีประสิทธิภาพ การจัดเรียงสินค้าไม่เหมาะสม การหมดอายุของสินค้า
สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดการสูญเสีย:
พนักงานขาดความรู้และเทคโนโลยีที่เหมาะสมมีการจัดการโลจิสติกส์ที่ไม่มีประสิทธิภาพหรือ โครงสร้างพื้นฐานไม่เพียงพอ องค์กรขาดการวางแผนการผลิตที่ดีหรือผลกระทบด้านการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ
การแก้ไขปัญหาที่พบบ่อย:
1. พัฒนาระบบการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว
2. ปรับปรุงระบบขนส่งและการจัดเก็บ
3. นำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้
4. ฝึกอบรมบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจ
5. พัฒนาระบบการวางแผนการผลิต